‘Podem passar!’

De laatste weken van ons afstudeeronderzoek en verblijf in Chimoio naderen alweer, terwijl er ook weer een hoop gebeurd is afgelopen weken; tijd weer voor een update dus!

Na de verstoorde feestelijkheden op Koninginnedag in Nederland, die ook hier niet onopgemerkt zijn gebleven, hebben de Mozambikanen op 1 mei hun eigen Nationale Feestdag: Dia do Trabalhador (Dag van de Arbeid). Iedereen is deze dag vrij, maar elk zelfrespecterend bedrijf/instelling/zelfstandig ondernemer zal deze dag aangrijpen om te laten zien wat zij betekent voor de stad en wat ze in huis hebben. Dit resulteert in een Carnavaleske optocht van alle bedrijfsauto’s, -motoren en werknemers van het bedrijf en als het even kan nog een soort van praalwagen erbij. Hiermee trekken ze door het centrum van de stad om de rijkdom van het bedrijf tentoon te stellen aan de mensen zonder werk of fatsoenlijke baan die met jaloezie langs de kant van de weg staan.
De optocht werd afgesloten met een tocht langs een jury bestaande uit het stadsbestuur en andere belangrijke mensen uit Chimoio, die een algemene beoordeling gaven per bedrijf. Hierdoor probeerde elk bedrijf ook nog eens extra op te vallen met zijn praalwagen door iets speciaals te doen en/of een toneelstukje op te voeren.
FIPAG deed dat heel toepasselijk door op de praalwagen waterleidingen aan te sluiten totdat er uiteindelijk echt water uit de douche kwam waar een van onze collega’s onderstond. Dit was, zeker in het waterschaarse Afrika, een groot succes en leidde tot veel hilariteit onder de mensen op straat. Het watergeweld dat uit onze waterpistolen kwam konden sommigen wat minder waarderen....Of FIPAG ook de prijs voor beste bedrijf heeft gewonnen hebben we nooit meer gehoord. Waarschijnlijk is de uitslag binnen één van de gemeentelijke instanties kwijt geraakt...

CSI: Chimoio
Deze titel doet een spannend verhaal vermoeden, en dit is het misschien ook wel, maar eigenlijk is het een triest verhaal. Een aantal weken geleden was Stefan niet zo slim geweest om zijn rugzak met volle portemonnee onbeheerd achter te laten op kantoor. Een uur later merkte hij dat er 1000 Meticais (± 30 euro) was verdwenen. Vanaf dat moment heeft ook hij altijd zijn waardevolle spullen en contant geld op zak of laat hij het thuis. Maar blijkbaar was hij toch nog wat waardevolle zaken vergeten, want een paar weken later vond iemand het toch de moeite om nog eens 4 losse euromunten uit zijn rugzak te jatten.
Daarop hadden we genoeg van alle diefstallen en waren we vastbesloten om de dief te betrappen. Elke keer als we ons kantoortje verlieten zetten we de geintegreerde webcam van onze laptop aan, gericht op Stefan’s rugzak met daarin wat lokaas (portemonnee met geld). Een hele week ging voorbij en ons plannetje dreigde weinig succesvol te zijn, totdat we het filmpje van vrijdagmiddag nog eens goed nakeken. En ja hoor, na 10 minuten trapte één van onze collega’s in de val en ging er met Reinier zijn telefoon vandoor. Daarop zijn we natuurlijk meteen naar de Directeur van FIPAG gegaan om deze zaak op te lossen. De man is op staande voet ontslagen, maar hij is er ons inziens genadig vanaf gekomen, aangezien hij waarschijnlijk nog veel meer ontvreemdingen op z’n geweten heeft. Het was ook jammer omdat hij juist net meer met ons samen zou gaan werken en hij leek erg gemotiveerd om met de afronding van ons afstudeeronderzoek te helpen. Hij had echter al langer problemen, was alcoholist, rookte (dat is volgens Mozambikanen blijk van een erg slechte persoonlijkheid) en was in 2008 40x niet op z’n werk komen opdagen. Dat laatste is in Mozambique schijnbaar niet genoeg om iemand te ontslaan; een werkgever moet met echt hele goede redenen komen om iemand te willen ontslaan. Daar hadden we ze met deze video nu volledig in voorzien!
Reinier heeft die dag ook z’n telefoon weer teruggekregen; naar het geld kunnen we echter fluiten.

Van 15 t/m 18 mei zijn we een lang weekend naar Tete gegaan op uitnodiging van John & Tjitske (de vaste werknemers van Vitens in Mozambique). Allereerst om wat van het watersysteem te zien in Tete. Hier onttrekken ze namelijk al het water uit grondwaterbronnen in tegenstelling tot de oppervlaktewaterbronnen in en rond Chimoio. Verder is Tete het bezoeken waard omdat het aan de machtige Zambezi rivier ligt, waar een nijlpaard of krokodil spotten niet ongewoon is.
Ook de weg naar Tete toe was genieten en kreeg je nog meer het ‘Afrika-gevoel’ met droge, dorre vlaktes, afgewisseld met gebergten, kleine nederzettingen met hutjes en veel Baobab-bomen in het landschap.
John & Tjitske wonen in een groot, ruim huis, wat hoger gelegen in Tete met prachtig uitzicht over de Zambezi.
Op zaterdag hebben we met John in Tete en omgeving rondgereden om te zien met wat voor projecten ze daar bezig waren en hoe het watersysteem werkte.
Op zondag zijn we met z’n tweeen een beetje rond gaan rijden door de omgeving, Tete uit en wat meer langs de Zambezi stroomopwaarts gereden. Toen de weg meer landinwaarts draaiden, hebben we de 4x4 van onze ISUZU aangezet en zijn we door een zandige droge rivierbedding gecrosst. Hierbij passeerde we een oud Portugees klooster dat hoog op een heuvel lag en een Mediterraanse indruk wekte. De droge rivierbedding mondde op de Zambezi en daar wilden we een tijdje vertoeven; Reinier om een Tigerfish aan z’n hengel te krijgen en Stefan om in de schaduw langs de rivier een boekje te lezen.
Maar tijdens de zoektocht naar een goed plekje langs de rivier stuitten we op een wasplaats in de rivier waar vrouwen zich aan het wassen waren en 40 borsten ons aanstaardden. Goedemorgen! Totaal niet verlegen of gegeneerd, sterker nog: eerder blij verrast door onze komst, begonnen sommige vrouwen poses aan te nemen en kwam een half naakte vrouw op ons afgelopen om ons te begroetten. Wij wel wat gegeneerd, stonden al op het punt om om te draaien en ergens anders een plekje te zoeken, maar de vrouwen stelden ons gerust met ‘Podem passar!’ (Jullie kunnen voorbijgaan!).
Toen de zon alweer langszaam begon te zakken zijn we zonder vissen en 20 halfnaakte vrouwen weer huiswaarts gekeerd.

Na het succes van de eerste keer, zijn we afgelopen weekend wederom weer naar Gorongosa NP gegaan, dit keer met Corinne (een goede Duitse vriendin die in Chimoio woont) en Felix (een vriend van Corinne uit Duitsland die voor een maand in Mozambique is). Deze keer wilden we ook een nachtje in het park blijven slapen, dus hebben we onze tentjes meegenomen. Tijdens de avondsafari van zaterdag kwamen we als een van de eerste dieren gelijk weer twee leeuwen tegen die op een open stuk lagen te slapen. Dit keer was het een jong mannetje en een vrouwtje en waren weinig onder de indruk van de toeristen. Verder weer veel antilopes tegengekomen, dit keer ook veel Nyala’s, Waterbucks en één sable antilope. De volgende ochtend gingen we als eerste om 6:00h het park in, dit keer met onze eigen auto en was het wat moeilijker dieren spotten, maar uiteindelijk toch nog veel gezien, waaronder Sadle-billed-Storcks en een grootte varaan midden op de weg. Door de bewolking die bijna het gehele weekend aanwezig was en de afwezigheid van krokodillen en nijlpaarden leek het weekend wat minder dan de eerste keer, maar na het terugzien van de foto’s was het eigenlijk toch weer een heel geslaagd weekend!

Ondertussen zijn we natuurlijk hard verder gwerkt aan ons afstudeeronderzoek. Momenteel zijn we ons gaan toespitsen op het opzetten van een Monitoringsplan voor waterkwaliteit en de implementatie daarvan, omdat tijdens ons onderzoek bleek dat dit een zwak punt is binnen FIPAG. De focus binnen FIPAG ligt voornamelijk op het uitbreiden van het netwerk en het aansluiten van meer mensen in de stad (waardoor natuurlijk meer inkomsten worden gegenereerd), maar daardoor wordt de waterkwaliteit en het leveren van betrouwbaar drinkwater nog al eens vergeten.
Er is een niet al te goed overzicht binnen FIPAG van de kwaliteit van het water en hoe veilig het water nu eigenlijk is. Alleen de analista, de man die watermonsters neemt en analyseert, heeft heel veel gegevens, maar bewaard deze gegevens veilig in z’n laboratorium, het heeft heel wat moeite gekost om alle infomatie los te peuteren. De communicatie is nog niet optimaal zullen we maar zeggen.
Hier moet dus verandering inkomen en daar proberen wij nu iets aan te doen, zodat er een gedocumenteerd plan komt te liggen met duidelijke taken en verantwoordelijkheden. De samenwerking met de verantwoordelijke personen m.b.t. waterkwaliteit loopt echter soms nogal moeizaam en het lijkt alsof ze niet echt zitten te wachten op veranderingen, wat voor Mozambikanen danook heel beangstigend is.
We proberen er echter toch het beste van te maken en de betrokken personen mensen te motiveren om zich te bemoeien met de ontwikkeling van dit Monitoringsplan, omdat zij en FIPAG er uiteindelijk van zullen profiteren.
Zo gaan we de laatste 4 weken in van ons afstudeeronderzoek hier terplaatse in Mozambique, in deze periode hopen we ook de concept versie van ons rapport af te ronden. Genoeg te doen dus, we hoeven niet bang te zijn dat we stil komen te zitten.
Na deze 4 weken is het tijd voor vakantie in Mozambique, Stefan is van plan drie weken alleen rond te gaan reizen, Reinier hoopt dit samen met zijn vriendin een maand te gaan doen.

Tot volgend bericht en we kijken uit naar jullie reacties!

Groetjes,

Stefan & Reinier